ضخامت پوشش ضد حریق جهت مقاوم سازی سازه در مقابل آتش سوزی به عوامل مختلفی بستگی دارد. امروزه برای جلوگیری از خسارت های ساختمانی و خصوصاً برای پیشگیری از تلفات انسانی می‌توان سازه‌های فلزی و چوبی را در برابر حریق پوشش دهی کرد. معمولاً اجرای این روش ارزان ترین مقاوم سازی به شمار می‌آید. چون هر چقدر که مرغوبیت پوشش ضد حریق بالاتر باشد قطعاً این پوشش در ضخامت کمتری به کار می‌رود. اگر چه پوشش های ضد حریق در نمونه‌های مختلفی به کار می‌روند. اما هر کدام باید ضخامت‌های مناسبی داشته باشند. ما در ادامه این مطلب بیشتر در مورد ضخامت پوشش ضد حریق بر پایه معدنی صحبت خواهیم کرد.
بررسی ضخامت پوشش ضد حریق
حریق یکی از خطرسازترین حوادثی است که بیشتر ساختمان‌های بلند با اسکلت های فلزی را تهدید می‌کند. به همین دلیل طبق سازمان مسکن و راه شهرسازی نیز آیین نامه‌ای در خصوص اجرای پوشش ضد حریق در سازه‌های بلند فلزی به تصویب رسیده است. مهم‌ترین نکته در تهیه پوشش ضد حریق بحث میزان ضخامت پوشش می‌باشد.
امروزه برخی از شرکت های اجرایی برای این نوع از پوشش ها از بتن های درجا استفاده می‌کنند در صورتی که این بتن های درجا می‌توانند شرایط دشواری را برایتان ایجاد کنند. چون ضخامت پوشش ضد حریق با بتن های درجا تقریباً زیاد است. پس لازم است تا در طراحی سازه این میزان بار در نظر گرفته شود. در حقیقت به کار بردن بتن درجا در پوشش های ضد حریق تقریباً 90 کیلوگرم بر متر مربع زیر بنا به سازه‌های فلزی بار مرده اضافه خواهد کرد. پس برای کاهش ضخامت پوشش ضد حریق بهتر است از پوشش های گچی پرلیتی یا ورمیکولیتی استفاده کرد.
کمترین ضخامت پوشش ضدحریق
به طور کلی برای پوشش دهی سازه‌های فولادی، بتنی و چوبی از دو نوع پوشش ضد حریق استفاده می‌شود. یکی پوشش های معدنی و دیگری پوشش های غیر معدنی نام دارند. پوشش های ضد آتش معدنی بیشتر برای مقاوم سازی اسکلت های فلزی ساختمان‌ها به کار می‌رود. از جمله این پوشش ها می‌توان به پوشش ضد حریق سیمانی، پوشش ضد حریق گچی و پوشش ضد حریق ورمیلکولیت اشاره کرد. بر اساس قوانین مقاوم کردن سازه‌های فلزی پوشش ضد حریق گچی یا ورمیکولیتی در ضخامت‌های چند میلی متر بر روی رابیتس اجرا می‌شود مثلاً:
- ضخامت پوشش در آتش‌های 2 ساعت بهتر است به اندازه 25 میلی متر باشد.
- ضخامت پوشش در آتش‌های 3 ساعت 35 میلی متر باشد
- ضخامت پوشش در آتش‌های 4 ساعت 55 میلی متر باشد.
برای انجام این کار لازم است رابیتس با استفاده از سیم فلزی در فاصله‌های 15 سانتیمتری به طور یکنواخت دورپیچ شود. فراموش نکنید که همپوشانی لبه‌های رابیتس بهتر است طبق قوانین پوشش های ضد حریق کمتر از 25 سانتیمتر نباشد.
نکته: برای کاهش ضخامت پوشش ضد حریق در طبقات منفی سازه‌های فلزی از پوشش های ضد حریق گچی استفاده نکنید؛ چون با جذب رطوبت می‌تواند باعث پوسیدگی زود هنگام سازه در کوتاه مدت شود.
جدیدترین پوشش ضدحریق
از آنجایی که استفاده از رنگ های ضد حریق به صرفه نیست، امروزه استفاده از پوشش های ضد حریق معدنی بهترین راهکار برای مقاوم سازی ساختمان‌های فلزی در برابر آتش سوزی به حساب می‌آید. این نوع تجهیزات از تخریب ساختمان‌های فلزی و بتنی به علت افزایش دما پیشگیری می‌کنند. شما با کمک این نوع پوشش های ضد آتش می‌توانید دمای یک سازه را کنترل کنید و از ریزش فولاد و تخریب ساختمان جلوگیری نمایید. پی با این حال ارائه خدمات آتش نشانی در زمان بیشتری می‌تواند تلفات انسانی را از بین ببرد.
عوامل مؤثر در ضخامت پوشش ضد حریق
یکی از پارامترهای مهمی که در تعیین ضخامت پوشش ضد حریق تأثیرگذار است شکل پروفیل اسکلت بندی ساختمان می‌باشد. برای مشخص کردن ضخامت این پوشش لازم است تا سطحی از فولاد را بر سطح مقطع کل تقسیم کنید سپس ضریبی به نام Section Factor یا همان مقطع به دست می‌آورید. هر چقدر که این ضریب عدد بیشتری را نشان دهد قطعاً ضخامت پوشش ضد حریق باید بیشتر باشد. پس به طور کلی هر چقدر که اندازه سطح بخش‌هایی که در برابر حریق قرار می‌گیرند افزایش یابد.
همچنین ضخامت فلز به کار رفته در سازه کمتر شود پس بدون شک لازم است ضخامت پوشش های ضد آتش در سازه‌های اسکلت فلزی بالاتر در نظر گرفته شود. در این میان خوب است بدانید ما در شرکت مهندسی کاج طلایی آفاق یکی از طراحان، تولیدکنندگان و مجریان پوشش های ضد حریق در کشور هستیم. مهندسین ما با تحقیقات وضعیت مکانی ساختمان شما ارزان ترین پوشش ضد حریق را اجرا خواهند کرد.
همچنین بخوانید: پوشش ضدحریق چه مزایایی دارد؟
طریقه محاسبه ضخامت پوشش ضد آتش
از آنجایی که پوشش های ضد آتش در سازه‌های اسکلت فولادی نوعی عایق حرارتی به حساب می‌آید. بنابراین مشخص نمودن میزان ضخامت آن در نوع استفاده از پوشش ضد حریق نقش مؤثری خواهد داشت. البته در اثربخشی این نوع عایق های حرارتی توانایی پوشش در حفظ لایه‌های فولادی در برابر حریق نیز به عوامل مختلفی بستگی دارد. اما به طور کلی ضخامت این نوع پوشش های ضد آتش از 30 میل تا 500 میل است. معمولاً برای اندازه گیری ضخامت پوشش ضد حریق در ساختمان‌های مختلف باید چند نکته اساسی مورد بررسی قرار بگیرد. از جمله این نکات مهم عبارت‌اند از:
- میزان ضخامت نوع سقف عرشه فولادی
- اندازه گیری ضخامت متال دک
- اندازه مقطع ستون ها
- نوع ستون ها
- مقطع تیرهای عرشه فولادی
- اندازه گیری سایز عرشه فولادی
ضرورت تعیین ضخامت پوشش ضدحریق
حدود 5 سال است که استفاده از عایق های حرارتی و به کار بردن پوشش های ضد حریق جزو دستورالعمل‌های بیشتر ساختمان‌ها قرار گرفته است. در واقع اجرای پوشش های ضد آتش نوعی سرمایه‌گذاری به شمار می‌آید. طول عمر انواع پوشش ضد حریق به نوع و برند آن بستگی دارد. تقریباً بیشتر پوشش ها کار مقاوم سازی را در تمام ساختمان‌ها انجام می‌دهند. اما ضخامت پوشش ضد حریق در نهایت لازم است تا با پیشنهادات سازمان های ناظر مشخص شود. پیروی از این قانون یکی از مهم‌ترین شروط مجوز پایان کار سازه‌های فلزی و بتنی در نظر گرفته شده است.
بهترین ضخامت برای پوشش های ضد حریق
اصلی ترین فاکتور برای تعیین ضخامت پوشش های ضد آتش در ساختمان توجه به استانداردهای این نوع عایق های حرارتی است. معمولاً پوشش های مقاوم باید دارای استانداردهای معتبر جهانی مختلفی باشند نظیر:
- ASTM E119
- UL263
- BS476
- EN
البته هر سال طبق برخی قوانین سازمان آتش نشانی ممکن است ضخامت پوشش ضد حریق و مواد پوشش معدنی تغییر کند. اما به طور کلی اجرای پوشش در برابر حریق باید قبل از ساخت دو سقف و آغاز سفت کاری ساختمان انجام شود. حتماً پیش از انجام پوشش های ضد آتش سوزی در سازه‌های مختلف مواردی مانند دمای هوا، میزان وزش باد و… را در نظر بگیرید. مثلاً بهترین دما برای مقاوم سازی ساختمان در برابر آتش سوزی حداقل منفی 4 درجه سانتی‌گراد است. فراموش نکنید که قبل از به کار بردن پوشش های ضد آتش حتماً سطح فولادها را از هر نوع زنگ زدگی و آلودگی پاک کنید.
نحوه اندازه گیری عمق پوشش ضدحریق
اندازه پوشش هایی که به عنوان ضد حریق روی عرشه های فولادی اجرا می‌شود باید بر اساس نمونه گیری یک ستون و یکی از تیرهای اصلی و فرعی صورت بگیرد. طبق استاندارد ASTM ضخامت پوشش ضد حریق در هر کدام از این اندازه‌گیری‌ها نباید بیشتر از شش میلی متر باشد. یعنی باید 25 درصد از اندازه طراحی شده کمتر در نظر گرفته شود. پس با این حال تعیین نوع و ضخامت پوشش های ضد حریق باید از طریق یک مهندس ناظر انجام بگیرید. به همین منظور کارشناسان اجرای ما در شرکت مهندسی کاج طلایی آفاق با فعالیت در این زمینه بهترین عایق حرارتی را در سازه‌های شما ارائه می‌دهند.
سخن پایانی
از آنجایی که آتش سوزی می‌تواند دمای فولاد و سایر فلزات به کاربرده در ساختمان را به اندازه 500 درجه افزایش دهد. در نتیجه مقاومت سازه‌های فلزی و بتنی در هنگام آتش سوزی 50 درصد کاهش پیدا خواهد کرد. در این حالت اسکلت فلزی ساختمان خم شده و تحمل وزن سازه با مشکل رو به رو خواهد شد. پس قطعاً ساختمان ریزش می‌کند و صدمه های جبران ناپذیری را به بار می‌آورد. به همین منظور اجرای دستورالعمل پوشش های ضد آتش سوزی یکی از مهم‌ترین قوانین مهندسی در مقاومت سازی ساختمان به حساب می‌آید. در این حالت تیم های آتش نشانی فرصت بیشتری برای نجات ساکنین یک ساختمان خواهند داشت. ما در شرکت مهندسی کاج طلایی آفاق به عنوان یکی از مجریان و تولیدکنندگان پوشش های ضد حریق سعی داریم تا استانداردترین پوشش را در سازه‌های فلزی شما به کار ببریم.
